Nguyên tắc kế toán các khoản doanh thu theo chế độ kế toán mới nhất

Căn cú vào điều 78 Thông tư 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính, nguyên tắc kế toán các khoản doanh thu cụ thể.

1. Doanh thu được hiểu là lợi ích kinh tế thu được làm tăng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp, được ghi nhận tại thời điểm phát sinh giao dịch, khi chắc chắn thu được lợi ích kinh tế. Doanh thu được xác định theo giá trị hợp lý của các khoản được quyền nhân, không phân biệt đã thu tiền hay sẽ được thu tiền. 

Doanh thu và chi phí tạo ra khoản doanh thu phải phù hợp với nhau. Tuy nhiên, trên thực tế, sự phù hợp này có thể xung đột với nguyên tắc thận trọng kế toán. Vậy nên, kế toán phải căn cứ vào bản chất và các chuẩn mực kế toán để phản ánh giao dịch một cách trung thực và hợp lý. 

2. Doanh thu, lãi hoặc lỗ chỉ được coi là chưa thực hiện trong trường hợp doanh nghiệp còn có trách nhiệm thực hiện các nghĩa vụ trong tương lai và chưa chắc chắn thu được lợi ích kinh tế; Việc phân loại các khoản lãi, lỗ là thực hiện hoặc chưa thực hiện không phụ thuộc vào việc đã phát sinh dòng tiền hay chưa.

- Các khoản lãi, lỗ phát sinh do đánh giá lại tài sản, nợ phải trả không được coi là chưa thực hiện do tại thời điểm đánh giá lại, đơn vị đã có quyền đối với tài sản và đã có nghĩa vụ nợ hiện tại đối với các khoản nợ phải trả. 

3. Doanh thu không bao gồm các khoản thu hộ bên thứ ba như các loại thuế gián thu; các khoản phụ thu và phí thu thêm ngoài giá bán đơn vị không được hưởng, số tiền người bán hàng đại lý thu hộ bên chủ cửa hàng do đại lý bán hàng. 

Trong một vài trường hợp, có thể ghi nhận doanh thu bao gồm cả số thuế gián thu trên sổ kế toán nhưng định kỳ kế toán phải ghi giảm doanh thu đối với số thuế gián thu phải nộp. Lưu ý, khi lập Báo cáo tài chính kế toán bắt buộc phải xác định và loại bỏ toàn bộ số thuế gián thu phải nộp ra khỏi các chỉ tiêu phản ánh doanh thu gộp.

4. Tùy vào từng tình huống cụ thể để xác định thời điểm ghi nhận doanh thu kế toán và doanh thu tính thuế. Doanh thu tính thuế chỉ được sử dụng để xác định số thuế phải nộp theo luật định. Doanh thu ghi nhận trên sổ kế toán để lập báo cáo tài chính phải tuân thủ các nguyên tắc kế toán. 

6. Khi luân chuyển sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ giữa các đơn vị hạch toán phụ thuộc trong nội bộ doanh nghiệp, tùy theo đặc điểm hoạt động, doanh nghiệp có thể quyết định việc ghi nhận doanh thu tại các đơn vị nếu có sự gia tăng trong giá trị sản phẩm, hàng hóa giữa các khâu mà không phụ thuộc vào chứng từ xuất hóa đơn hay chứng từ nội bộ. Khi lập Báo cáo tài chính tổng hợp, tất cả các khoản doanh thu giữa các đơn vị trong nội bộ doanh nghiệp đều phải được loại trừ.

7. Doanh thu được ghi nhận chỉ bao gồm doanh thu của kỳ báo cáo. Các tài khoản phản ánh doanh thu không có số dư, cuối kỳ kế toán phải kết chuyển doanh thu để xác định kết quả kinh doanh.